Jak wybrać dywan? Poznaj metody tkania!
Aranżując wnętrze, szukamy odpowiednich dodatków i często stawiamy na dywan.
Przy jego wyborze kierujmy się nie tylko wartością dekoracyjną, lecz również przeznaczeniem, funkcjonalnością oraz jakością, za którymi stoją rozmaite metody tkania. Historia powstawania dywanów utkana jest niezwykłymi ciekawostkami!
DYWANY TKANE RĘCZNIE są produktami najwyższej jakości, a ich produkcja jest niezwykle czasochłonna, co przekłada się również na ich cenę. Istnieje kilka technik ręcznego tkania dywanów: od bardzo tradycyjnych, gwarantujących powstanie dywanów o najwyższej jakości oraz trwałości, do ręcznego tkania przy użyciu igły – wynalazku XX wieku. Aby nie zostać naciągniętym na za zakup bardzo drogiego dywanu dzięki magicznemu hasłu „tkany ręcznie”, warto dopytać sprzedawcy o szczegóły dotyczące sposobu tkania.
Najbardziej tradycyjną i zapewniającą najwyższą jakość dywanu jest metoda TKANIA SUPEŁKOWEGO, czyli ręcznego wiązania dywanów. Zrozumienie tej metody wymaga poznania pojęcia wątku oraz osnowy, a więc pionowych i poprzecznych nici tworzących bazę dywanu. Rozpoczęcie tkania polega na rozciągnięciu na ramach pionowych nitek tzw. osnowy, które w miarę powstawania dywanu przeplatane są węzłami oraz wątkami.
Tkanie supełkowe (Handknotted rugs) polega na ręcznym wykonaniu ogromnej ilości węzłów wiązanych na nitkach osnowy przeplatanych zamiennie (tzn. raz nad raz pod) nitkami wątku. W najbardziej znanym węźle symetrycznym, przędza (zaznaczona kolorem czerwonym zmienić kolor! na rys. Nr 2) jest owinięta pętlą wokół dwóch nici osnowy (kolor jasnożółty zmienić kolor!). Pomiędzy każdym rzędem węzłów umieszczona jest jedna lub więcej nici wątku (zaznaczone na niebiesko zmienić kolor).
Po zrobieniu każdego węzła (supełka), tkacz przecina nitkę, tworząc tzw. „kępki” stanowiące docelowe runo dywanów. Im bardziej szlachetny (a więc cienki, ale wytrzymały) materiał użyjemy do tkania dywanu, tym bardziej oszałamiająco szczegółowy wzór uzyskujemy i tym gęściej możemy wiązać supełki. Gęstość tkania przekłada się oczywiście na jakość dywanu. Te najwyższej jakości, wykonane z najcieńszego surowca, a więc jedwabiu, mają gęstość (tj. liczbę węzłów na 1 m2 ) nawet 2 miliony! Do tkania dywanów tą metodą używa się również wysokiej jakości wełny oraz przędzy wiskozowej.
Gramatura od 150 tys. węzłów/1m2 świadczy o wysokiej jakości ręcznie tkanego dywanu. Tkanie węzełkowe daje nieograniczone możliwości wzornicze oraz pozwala na ręczne wycinanie wzorów na różnej wysokości, co daje spektakularne efekty wizualne.
Najbardziej cenne dywany pochodzą z kolebki tradycyjnego tkactwa – terenów dawnej Persji, a ich produkcja – w zależności od rozmiaru oraz stopnia skomplikowania wzoru – zajmuje od kilku do kilkunastu miesięcy.
Wiele ręcznie tkanych metodą supełkową dywanów perskich znajdziesz w ofercie Carpets & More.
Tu możesz dowiedzieć się więcej na ten temat perskich dywanów:
Równie znaną i dzisiaj częściej spotykaną jest metoda RĘCZNEGO TKANIA NA KROSNACH (Handloomed rugs) za pomocą tzw. czółenka ułatwiającego wydobycie różnorodnej tekstury dywanu. Zastosowanie tej metody wymaga nieco mniejszych umiejętności tkackich w porównaniu z metodą supełkową i doskonale się sprawdza w przypadku gładkich dywanów lub wzorów w niewielkiej skali kolorystycznej.
Ostatnią metodą tkania ręcznego jest tzw. RĘCZNE TUFTOWANIE, a więc igłowanie pistoletem do tkania dywanów. Jest to najszybsza metoda ręcznego powstawania dywanu pozwalająca tkaczowi na „wstrzeliwanie” przędzy pomiędzy nici osnowy. Po zakończeniu tego procesu konieczne jest jeszcze przycięcie włókien na odpowiedniej wysokości oraz doklejenie spodu dywanu.
DYWANY TKANE MASZYNOWO
Najstarszy dywan, jaki znaleziono zamrożony w bryle lodu, pochodzi z terenów Armenii lub Persjii z czasów ok. 400 lat p.n e. Był on odpowiedzią na potrzebę ochrony koczowników przed chłodem, a jednocześnie stanowił dekorację namiotów. Podstawowe funkcje dywanów nie zmieniły się do dzisiaj, lecz proces ich tworzenia niezwykle ewaluował. Te najbardziej cenne są nadal tkane ręcznie metodą supełkową. W XX wieku, gdy rewolucja przemysłowa nabrała tempa, prastare krosna zostały również zautomatyzowane i rozpoczęła się masowa produkcja dywanów. Jako pierwsi wprowadzili je Anglicy w takich miejscowościach jak Axminster i Wilton, skąd pochodzą najlepsze do dzisiaj krosna i typy dywanów noszące te same nazwy.
Dzisiejsze maszyny tkackie to ogromne kombajny składające się z tysiąca kołowrotków wprowadzających przędzę do gigantycznego mechanicznego krosna tkającego w bardzo dużym tempie (ok. 1 dywan/h) wybrany wzór dywanu. Jednocześnie produkuje się kilkadziesiąt dywanów, które są potem wycinane z bazy i poddawane obróbce wykończeniowej.
Maszynowe tkanie dywanów wiąże się jednak z wieloma ograniczeniami. Dotyczy ono przede wszystkim szczegółowości wzorów, ilości użytych kolorów oraz rozmiaru dywanu. Jedną z najbardziej zaawansowanych metod tkania maszynowego dywanów jest tzw. tkanie na płasko, przypominające powstawanie tkanin na ubrania. Pionierem w tej dziedzinie jest firma Louis De Poortere, mogąca poszczycić ponad 150-letnią historią tkactwa oraz wykorzystaniem tradycyjnych krosen Wilton.
Opracowana przez Louis De Pootere technologia pozwala na uzyskanie bardzo szczegółowego wzoru oraz wykorzystanie znaczącej ilości kolorów przędzy podczas jednego procesu tkania. Pełną ofertę dywanów marki Louis De Pootere można zobaczyć tu:
Ciekawy proces maszynowego tkania dywanów zobaczysz tutaj:
USZLACHETNIENIA DYWANÓW TKANYCH MASZYNOWO
Tkanie maszynowe pozwala na wprowadzenie podczas produkcji wielu interesujących metod uszlachetnień dywanów pozwalających na osiągnięcie spektakularnych efektów wizualnych. Zalicza się do nich:
- Strzyżenie – często na różnych wysokościach pozwalające osiągnąć efekt 3D na dywanie oraz miłą w dotyku fakturę
- Pętelkowanie – sposób tkania pomijający jeden z ostatnich etapów produkcji dywanów jakim jest strzyżenie
- Trymowanie – wycinanie z runa cienkich pasków oddzielających różne kolory przędzy lub różne techniki tkania
- Rzeźbienie – wycinanie w runie nietypowych kształtów, często w formie motywów roślinnych
- Tkanie na płasko – produkcja dywanów z przędzy bawełnianej pozwalającego na uzyskanie szczegółowego wzoru, szlachetnego postarzenia, aksamitnego w dotyku oraz odpornego na odgniecenia dywanu
- Zdobienie kamieniami – mocowanie na stałe kamieni Svarowskigo w celu uzyskania intensywnego błysku dywanu
- Wplatanie rafii – metoda opatentowana przez markę Louis De Pootere polegająca na wplataniu w strukturę dywanu nici z rafii w kolorze złota, srebra lub miedzi w celu uzyskania szlachetnego rozświetlenia.
JAK ODRÓŻNIĆ DYWAN TKANY RĘCZNIE OD TKANEGO MASZYNOWO?
Wielu z nas zna sytuację, gdy podczas podróży do krajów egzotycznych w ramach wykupionej wycieczki trafiamy na gratisową prezentację producenta lub sprzedawcy dywanów w akompaniamencie smacznej herbaty orientalnej. Po wspomnianym pokazie jesteśmy zachęcani do zakupu dywanu i zdarza nam się ulec wzniosłej chwili oraz zachętom „hand made, hand made , special price for You Mister”…☺
Jeśli zakup dotyczy drobnej pamiątki np. chodniczka z wycieczki – wybierajmy to, co nam się podoba i miło wspominajmy wakacyjny czas będąc już w domu. Jeśli natomiast rozważamy zakup dużego dywanu do salonu, lepiej spokojnie się zastanowić nad faktycznymi potrzebami i dobrze jest się upewnić, że „hand made” jest na pewno „hand made” i nie przepłacimy.
Jak zatem odróżnić dywan ręcznie tkany od znaczne tańszego tkanego maszynowo? To bardzo proste!
OCENA RUNA
Do oceny dywanu podejdź jak do analizy charakteru pisma. Jeśli będziesz porównywać to samo zdanie wydrukowane na drukarce z pismem odręcznym – jasne jest, że pismo odręczne będzie znacznie mniej doskonałe. Tak samo jest z dywanami! Nawet najbardziej doświadczeni tkacze, którzy, można by rzec, „urodzili się z wątkiem i osnową w ręku”, nie są w stanie idealnie odwzorować drobnych wzorów na dywanie. Dywan tkany ręcznie po prostu musi być nieco „niedoskonały”, nawet jeśli został utkany z jedwabiu jak przykład poniżej. Na pierwszy rzut oka powtarzalne motywy są takie same. Jeśli jednak przyjrzysz się im dokładnie, zauważysz sporo różnic.
OCENA SPODU
Dywan tkany ręcznie metodą supełkową będzie miał również charakterystyczny spód tzn.:
- gołym okiem będą widoczne supełki
- supełki nie będą ułożone idealnie (w przeciwieństwie do dywanów tkanych maszynowo)
- dywan nie będzie posiadał dodatkowej bazy/podszycia
- bardzo często (ale nie zawsze) dywan tkany ręcznie metodą supełkową będzie miał frędzle, które nie są doszyte, tylko są naturalną częścią dywanu.
Proste, prawda?
Życzymy udanych zakupów!
Opracowanie i prawa autorskie: CARPETS & MORE, Magdalena Świerlikowska